Radio cun sorriso: por un horario escolar feliz. Á procura do consenso sobre o horario escolar no CPI Virxe da Cela.

O alumnado de 2º da ESO do CPI Virxe da Cela de Monfero levou a cabo unha investigación sobre os motivos polos que se fixou o actual horario escolar e as consecuencias que ten na distribución do seu tempo de estudo e lecer. O resultado foi a elaboración dun programa de radio no que se realizou unha enquisa entre as alumnas e alumnos do centro para coñecer o grao de conformidade co horario no que se desenvolve a xornada escolar e unha entrevista á directora, que resolveu dúbidas e orientou de cara á posibilidade de lograr cambios.

Imaxe representativa da proposta realizada polo alumnado de 2º da ESO.

Esta experiencia radiofónica pretende que o alumnado se familiarice coas formas de participación que regulan a vida dun centro e se implique nos procedementos para obrar transformacións que redunden na mellora da calidade educativa, contribuíndo ao desenvolvemento do obxectivo 4 das ODS: “Garantir unha educación de calidade”. 

Descrición do proceso (e accións principais). Como se desenvolveu.

O proxecto desenvolveuse entre os meses de xaneiro e xuño de 2025 abranguendo un total de cinco sesións impartidas cunha periodicidade mensual por unha profesional da comunicación da agrupación AGARESO. Na primeira sesión o alumnado propuxo varios temas do seu interese e despois de poñelos en común decidiron investigar sobre un asunto que os concernía especialmente, o horario escolar. A partir de aí, elaboraron un plan de traballo e un guión de programa radiofónico que concluiría coa entrevista a María del Camino Pereiro González, directora do CPI da Virxe da Cela, que ofreceu información contrastada e fundamentada sobre o tema.   

(LUCES)

Que situacións actuais no noso arredor nos preocupan?

A experiencia comezaba preguntando ao alumnado sobre situacións actuais que os afectaban ou preocupaban especialmente. Cada participante escribiu nun post-it os asuntos do seu interese e expúxoos diante dos demais para despois proceder a unha votación mediante puntos adhesivos de cores.  A elección foi practicamente unánime, pois sentían que o feito de entrar máis tarde que noutros centros condicionaba o seu día a día. Decidida a temática, o alumnado abordou o asunto a partir das seguintes preguntas: por que entramos tan tarde?, quen decidiu o horario?,  estamos conformes?, como afecta as nosas vidas?, é posible entrar máis cedo e que non se alongue a xornada pola tarde? Tras o debate en grupo, o alumnado decidiu facer unha entrevista á directora do centro para informarse máis sobre o tema e unha enquisa entre o alumnado para saber se estaban de acordo co horario actual e se coñecían as causas de entrar máis tarde do normal.

(CÁMARA)

Por que entramos máis tarde que noutros centros? Estamos de acordo co actual horario?

No proceso de análise chegouse á conclusión de que entrar ás 9.45 condicionaba a xornada de alumnado e familias. O feito de entrar a esa hora retrasa a saída ata as 16.45 e ademais fai que se acurte o tempo para comer ao mediodía, obrigando en moitos casos a usar o comedor escolar. Para coñecer a opinión do alumnado do centro fíxose unha enquisa entre compañeiros e compañeiras de 1º, 3º e 4º da ESO e 6º de EP. Nela preguntábase cal crían que eran as razóns polas que entraban máis tarde que noutros centros e se  estaban de acordo co horario. A enquisa puxo de manifesto a desconformidade da maior parte do alumnado, que prefería saír antes pola tarde para dedicarllo a tarefas escolares e extraescolares ou dispor de máis tempo de lecer. Entre as causas, o alumnado destacou o horario dos autobuses, que se ocupan antes do transporte doutros centros. A enquisa foi gravada e emitida no programa de radio.

Imaxe realizada polo alumndo para representar a súa proposta de acción a partir desta investigación.

(ACCIÓN)

Pedimos unha entrevista coa directora do CPI Virxe da Cela

Despois de coñecer as preferencias do alumnado sobre o horario escolar, o grupo decidiu dirixirse á dirección do centro coa intención de afondar sobre os motivos que xustificaban o horario e saber se é posible cambialo.

Concertouse unha entrevista coa directora do CPI Virxe da Cela, Camino Pereiro González, que resolveu moitas das dúbidas, ofreceu o seu punto de vista, solidarizándose coas inquietudes do estudantado, invitou á reflexión e orientou para actuar no caso de que estivesen dispostos a intentar cambialo. 

Ao tempo, xa temos a nosa experiencia no Mapa de experiencias para a cidadanía global.

Imaxe do mapa do Cenit onde se recolle a experiencia.

Radio cun sorriso. Buscamos solucións ao despoboamento rural

O alumnado de 3º da ESO do CPI Virxe da Cela de Monfero levou a cabo unha investigación sobre os motivos polos que se produce o despoboamento do mundo rural, moi visible no seu entorno. O resultado foi a elaboración dun programa de radio no que se propiciou a reflexión sobre este tema e no que se realizou unha entrevista a unha persoa que podía dar testemuño da vida no rural e dos cambios que se produciron na localidade de Monfero desde os tempos da súa infancia.   

Con esta experiencia preténdese que o alumnado reflexione sobre as formas de habitar o territorio, valore as posibilidades do rural, identifique as causas do despoboamento neste medio e procure solucións que contribúan a desenvolver o obxectivo 11 das ODS: facer que as cidades e os asentamentos humanos sexan inclusivos, seguros e sostibles. https://www.un.org/sustainabledevelopment/cities/

O proxecto desenvolveuse entre os meses de xaneiro e xuño de 2025 en varias sesións impartidas por Rocio experta no medio radiofónico de Agareso. Para empezar preguntouse ao alumnado polos temas que lles preocupaban e despois dunha posta en común e un debate decidiron investigar sobre o despoboamento que afecta ao entorno rural no que viven. A experiencia concretouse nun programa de radio no que se analizaron as causas do despoboamento, as vantaxes e inconvenientes de vivir no campo ou a posibilidade de facelo no futuro. Tamén realizaron unha entrevista a unha persoa natural da zona que deu conta da experiencia de vivir no medio rural e dos cambios que percibiu no seu entorno desde que el era neno.  

(LUCES)

Que situacións actuais no noso arredor nos preocupan?

A experiencia comezaba preguntando sobre situacións actuais que afectaban ou preocupaban ao alumnado. O punto de partida foi unha chuvia de ideas; expuxéronse varios temas, debateuse e elixiron investigar sobre o despoboamento do rural. Despois traballaron en pequeno grupo arredor das causas e consecuencias do despoboamento nas zonas rurais de Galicia e compartiron os resultados para abordar a problemática con maior amplitude desde o propio coñecemento que tiñan da realidade: avaliaron as vantaxes e inconvenientes de vivir no rural, expuxeron as súas expectativas de cara a poder desenvolver a súa vida futura nel e buscaron solucións aos déficits que presenta a actual situación das nosas aldeas. Polo xeral, o alumnado amosou apego ao campo, valora vivir neste entorno e de ser posible afincaríase nel aínda recoñecendo as dificultades que implica, por exemplo de cara a realizar estudos superiores ou atopar un posto de traballo.  

(CÁMARA)

Quen pode responder as nosas preguntas sobre a vida no rural?

Para completar a visión  sobre a problemática do despoboamento no mundo rural e achegar solucións, o alumnado de terceiro curso da ESO do CPI de Virxe da Cela decidiu entrevistar unha persoa coñecida na comunidade que puidese responder as súas preguntas e resolver algunhas dúbidas. O elixido foi Amando, técnico de deportes do Concello, que ademais de explicar as razóns persoais que o levaron a escoller o rural para vivir e analizar a problemática, deixounos o testemuño dos cambios que se produciron desde que el era estudante. Ao tratarse dunha persoa relativamente nova e cun traballo que non resulta un impedimento para residir na zona, o seu caso pode tomarse como un exemplo para a xente que desexa desenvolver a súa vida no medio rural, sexa no lugar onde naceu ou noutro.  

Imaxe representativa do pensamento crítico do alumnado de 3º da ESO.

(ACCIÓN)

Compartindo a experiencia da Rede Compás

Aproveitando que parte do alumnado participara, dentro do marco do proxecto europeo de “Rede Compás”, nun encontro entre centros no que se tratara a mesma temática, trasladouse ao programa de radio a experiencia e as conclusións ás que se chegara alí. Moitas eran as mesmas que apareceran no proceso de análise realizado nas sesións de traballo: deficiencias no transporte público, dificultades da mocidade para realizar os estudos desexados en centros próximos, limitada oferta de traballo, carencias nos servizos, pouca vida social ou deterioro da vivenda. Seguindo o espírito da Rede Compás, plan impulsado desde a UE que procura fomentar o activismo entre a xuventude propondo modelos de futuro sostibles, propuxéronse solucións como impulsar mellorar as condicións de vida da poboación do campo, promover o asociacionismo ou demandar axuda das entidades públicas, igual que se fixera no manifesto elaborado no encontro entre centros no que participou o CPI de Monfero.  

 

Ao tempo, xa temos a nosa experiencia no Mapa de experiencias para a cidadanía global.

Imaxe do mapa do CENIT onde se recolle a nosa experiencia.

RADIO CUN SORRISO: SUICIDIO XUVENIL E SAÚDE MENTAL

“Radio cun sorriso” é unha iniciativa do CPI Virxe da Cela para traballar na consecución dos obxectivos de desenvolvemento sostible (ODS) e o benestar empregando a radio como unha ferramenta de aprendizaxe e cambio social en colaboración con Agareso (Asociación Galega de Comunicación para o Cambio Social)

O alumnado da ESO desenvolveu as súas competencias comunicativas a través do diálogo e da reflexión sobre os temas que máis lles preocupan,  sempre dende unha perspectiva positiva e tentando achegar solucións. Cómpre dicir que as temáticas enfocáronse cara ao tratamento dos ODS partindo da análise e posta en valor da realidade contextual do alumnado e contando con referentes significativos da súa realidade para enfocala despois cara a unha visión máis global. Neste caso camiñamos cara a valoración e a consecución do Obxectivo 3: Garantir unha vida sa e promover o benestar para todos en todas as idades.

A través da micro-experiencia “Radio cun sorriso: Suicidio xuvenil e saúde mental”, 10 alumnas e alumnos de 4º ESO reflexionaron, investigaron e tiraron conclusións sobre a importancia da saúde mental e das consecuencias que pode chegar a ter unha persoa que presente problemáticas relacionadas con esta. Para darlle visibilidade ás súas inquedanzas empregaron a radio como soporte e elaboraron un programa radiofónico que inclúe a presentación do tema, datos estatísticos a nivel autonómico e estatal, unha entrevista con recomendacións dunha profesional e as reflexións do grupo sobre o tema.

As micro-experiencias desenvólvense en tres etapas:

LUCES

As alumnas e os alumnos escolleron democraticamente a temática de interese coa técnica da diana, isto é, escribiron diferentes preocupacións nuns papeliños que logo foron pegando nunha diana desde o centro ata fóra segundo o seu nivel de importancia. Desta dinámica saíron dous temas principais: o racismo e a pedofilia.  A través da metodoloxía da árbore de problemas, identificaron as causas e as consecuencias dos problemas principais e, por último, escolleron  a temática do suicidio xuvenil entre outras temáticas como a perda de falantes en lingua galega, a inmigración ou o racismo. Observaron como remataron por escoller para a súa investigación unha das consecuencias dunha das problemáticas iniciais e non a propia problemática. Con todo isto elaboraron a introdución do programa de radio.

CÁMARA

Ao introducírense na temática do suicidio xuvenil precisaban aclarar varias cuestións que lles xeraban curiosidade e das que non tiñan coñecementos, como por exemplo: cantas casos hai de suicidios na nosa comunidade, cales son as causas que poden levar a unha persoa a tomar esa decisión, se hai un soporte sanitario eficaz para atender as persoas que precisan axuda, como se pode axudar a evitar este problema, etc. Para isto decidiron investigar fontes informáticas como:

https://www.sanidad.gob.es/gabinete/notasPrensa.do?id=6418 https://www.savethechildren.es/actualidad/suicidios-adolescentes-espana-factores-riesgo-datos ,  https://www.aldeasinfantiles.es/area-prensa/aldeas-infantiles-sos-urge-a-la-sociedad-en-su-conjunto-a-prevenir-el-suicidio-adolescente-y-juvenil

https://www.sergas.es/Asistencia-sanitaria/Plan-de-prevenci%C3%B3n-do-suicidio-en-Galicia?idioma=es

https://www.stopsuicidiogalicia.org/o-suicidio/

Ademais,  acordaron entrevistar á Orientadora do centro para buscar respostas á súa preocupación. 

ACCIÓN

Recollida toda a información, para gravaren un programa radiofónico que reflectise a importancia da saúde mental na nosa sociedade, as alumnas e alumnos elaboraron un guión que lles facilitou o desenvolvemento do seu traballo. Concretaron unha entrevista con Lara Real, a Orientadora do centro e Psicóloga, e coñeceron de primeira man moitos aspectos sobre a realidade do suicidio xuvenil.

RESULTADO DA EXPERIENCIA

O alumnado de 4º da ESO descubriu que a saúde e o benestar son dereitos que a sociedade debe ter garantidos. Ás veces, a sanidade non é quen de atender todos os casos e cando chega a atención xa é tarde para as persoas que sofren algunha doenza. As rapazas e rapaces do grupo concienciáronse da importancia da saúde e, máis concretamente, da saúde mental xa que, malia non o consideraren, este é un problema que lle afecta tamén á mocidade e podería incluso afectarlles directamente. Asemade, desenvolveron empatía cara ás persoas afectadas e quixeron salientar a importancia do suicidio xuvenil e crear conciencia na comunidade educativa sobre a importancia da boa saúde, dos estilos de vida saudables e do dereito das persoas a uns servizos de atención médica de calidade, especialmente cara aos máis vulnerables, coma as mulleres e os nenos.

Con metodoloxías activas e participativas que buscan a participación social e o cambio, estas rapazas e rapaces investigaron para logo faceren unha análise crítica das súas pesquisas e ofrecer alternativas para o dito cambio empezando polo propio autocoidado.

Ademais, a radio serviulles de ferramenta indispensable para a difusión desta actividade e para levar as súas ansias, investigacións e conclusións máis aló da sala de gravación e, deste xeito, chegar a toda a comunidade educativa e a todo aquelas persoas que teñan a ben escoitar a rapazada activa e crítica.

Pódese escoitar o programa radiofónico no seguinte enlace:  https://go.ivoox.com/sq/2678351

Ao tempo, xa temos a nosa experiencia no Mapa de experiencias para a cidadanía global. 

Imaxe do mapa do Cenit onde se recolle a experiencia.

RADIO CUN SORRISO: ESTA É A NOSA HORA

“Radio cun sorriso” é unha iniciativa do CPI Virxe da Cela para traballar na consecución dos obxectivos de desenvolvemento sostible (ODS) e o benestar empregando a radio como unha ferramenta de aprendizaxe e cambio social en colaboración con Agareso (Asociación Galega de Comunicación para o Cambio Social)

O alumnado da ESO desenvolveu as súas competencias comunicativas a través do diálogo e da reflexión sobre os temas que máis lles preocupan,  sempre dende unha perspectiva positiva e tentando achegar solucións. Cómpre dicir que as temáticas enfocáronse cara ao tratamento dos ODS partindo da análise e posta en valor da realidade contextual do alumnado e contando con referentes significativos da súa realidade para enfocala despois cara a unha visión máis global. Neste caso camiñamos cara a valoración e a consecución do Obxectivo 4: Garantir unha educación inclusiva, equitativa e de calidade e promover oportunidades de aprendizaxe durante toda a vida para todos.

 A través da micro-experiencia “Radio cun sorriso: Esta é a nosa hora”, 18 alumnas e alumnos de 1º ESO reflexionaron, investigaron e tiraron conclusións sobre a importancia do seu horario escolar e a repercusión nas súas propias vidas a todos os niveis. Para darlle visibilidade ás súas inquedanzas empregaron a radio como soporte e elaboraron un programa radiofónico que inclúe a presentación do tema, o punto de vista da maioría dos axentes implicados, as conclusións e as posibles solucións ás súas preocupacións.

As micro-experiencias do Globo desenvólvense en 3 fases:

LUCES

As alumnas e os alumnos escolleron democraticamente a temática de interese coa técnica da diana e, a través da metodoloxía da árbore de problemas, identificaron a problemática do horario escolar no centro, analizaron as causas e tamén as súas consecuencias. Con todo isto elaboraron a introdución do programa de radio.

CÁMARA

Ao introducírense na temática do horario escolar decidiron investigar varias cuestións que lles xeraban curiosidade e das que non tiñan coñecementos, como por exemplo: quen decide os horarios dos centros escolares, a posibilidade de modificar esa cuestión desde o centro ou mesmo a historia do seu horario. Para isto decidiron recorrer a fontes de información do propio centro e pensaron que entrevistar ao Secretario sería unha boa opción para obter respostas. Mais a opinión dunha persoa non era suficiente para facer un estudo completo da situación e tomaron a decisión de elaborar enquisas sobre o tema para o resto do alumnado do centro e tamén para as familias.

ACCIÓN

Elaboradas as enquisas só quedaba repartilas polas aulas e recollelas unha vez finalizadas. Para iso, as alumnas e os alumnos organizáronse en pequenos grupos e encargáronse da tarefa. Por outro lado, tamén había que recompilar información da parte das familias e o grupo decidiu que todas e todos participarían nese labor a nivel individual, ben con gravacións de voz, ben con recollida escrita de testemuños.

Unha vez recollidos os datos, organizáronos en gráficas e analizáronos para chegar a unha conclusión sobre a visión xeral desta cuestión tan importante para o grupo. As súas preocupacións xa non eran só súas, pois identificaron que tamén lle preocupaban á maioría do alumnado do centro e a moitas das familias entrevistadas, por diferentes motivos.

RESULTADO DA EXPERIENCIA

O alumnado de 1º da ESO que participou nesta experiencia partiu da súa propia visión e opinión sobre o horario escolar e concluíu o seu labor cunha perspectiva que ía máis aló do propio grupo, pois fixeron visible unha inquedanza que está presente na comunidade educativa desde hai anos e reabriron o debate dun posible  cambio da xornada escolar.  Con metodoloxías activas e participativas que buscan a participación social e o cambio, estas rapazas e rapaces investigaron para logo faceren unha análise crítica das súas pesquisas e ofrecer alternativas para o dito cambio.

Ademais, a radio serviulles de ferramenta indispensable para a difusión desta actividade e para levar as súas ansias, investigacións e conclusións máis aló da sala de gravación e, deste xeito, chegar a toda a comunidade educativa e a todo aquelas persoas que teñan a ben escoitar a rapazada activa e crítica.

Pódese escoitar o programa radiofónico premendo neste enlace. 

 

Ao tempo, xa temos a nosa experiencia no Mapa de experiencias para a cidadanía global.

Imaxe do mapa do Cenit onde se recolle a experiencia.

Radio cun sorriso. Por que a guerra? Xente comprometida.

Neste curso escolar dentro da radio escolar o alumnado de 4º curso investigou sobre os conflitos bélicos coa finalidade de coñecer e entender as súas causas e consecuencia e a incidencia que teñen na sociedade e no medio natural. Concretamente, contribuímos ao desenvolvemento do obxectivo 16 dentro dos ODS: “Promover sociedades xustas, pacíficas e inclusivas”. 

Comezaron identificando temas do seu interese e de forma consensuada, escolleron a temática sobre o que ían a traballar: os conflitos bélicos. Dentro desta investigación precisaban contar cunha persoa experta que lles amosase desde unha perspectiva máis global as súas consecuencias na infancia. Escolleron a Omenuke Mfulu, xogador do Deportivo, que participa dun proxecto deportivo para a rapazada do Congo en situación de risco pola guerra.

Foi toda unha experiencia que estivo acompañada da visita ás instalacións deportivas do Depor onde, como periodistas profesionais, entrevistaron ao xogador en compañía do alumnado de 6º curso da Ed. Primaria que tamén, escollera a mesma temática de traballo. Pero ademais, puideron acudir ao último partido de liga desta tempada do Deportivo.

Pero, o seu remate foi o máis especial desta experiencia, sentir que podían facer algo para axudar. Neste caso, realizar unha  achega económica en apoio á escola de novos talentos do fútbol en Kinshasa. 

Imaxe autoeditada da entrevista a Omenuke Mfulu.

(LUCES)

Que situacións actuais do noso arredor nos preocupan?

Comezamos a experiencia cunha chuvia de ideas sobre as preocupacións do alumnado, sinaladas con etiquetas nunha arbore de cartolina. Todas elas foron defendidas antes de realizar a votación. Neste debate destacou a presenza das noticias da prensa, elementos como o Kit de emerxencia, o conflito en Palestina ou o predominio nas mensaxes políticas de probables conflitos bélicos. 

A partir delas, eliminamos barreiras e atacamos medos, por exemplo á deriva que poden tomar  os acontecementos que están a escoitar nas noticias.

A tarefa aquí, como profesionais da educación,  é actuar desde o recoñecemento aos sentimentos do alumnado, explicándolles que son algo natural. Fixémolo desde unha escoita activa apoiada na confianza de que na familia e na escola estamos para escoitar e axudar a comprender a realidade.  Unha realidade na que tamén existen moitas persoas que traballan para que estes conflitos non cheguen a ser parte das súas vidas. Ao tempo, apartámonos de prexuízos e de discriminacións e evitamos culpas e mensaxes negativas cara a persoas ou países. 

Unha tarefa acompañada de compaixón e amabilidade ante a situación daquelas persoas que sobren os conflitos. Por exemplo, as que teñen que abandonar o territorio da súa identidade. 

En definitiva, achegar seguridade desde o coñecemento e o acompañamento para que a rapazada vexa que a familia e a escola son entornas seguras. 

Todo isto, complementado coa achega de referentes, persoas con accións positivas. Estas accións da igual que sexan pequenas, todas  contribúen a construír unha sociedade máis xusta.

Imaxe autoeditada de procesos de selección do tema de investigación.

(CÁMARA)

Que referentes coñecemos?

Nesta seguinte fase investigamos e centramos o noso traballo en ver como os conflitos non están alleos ás persoas e tamén que moita xente co seu traballo e as súas accións contribúen a cuestionar as inxustizas e a construír unha sociedade mellor.

Entre estas persoas encontramos a Omenuke Mfulu, xogador francés do Deportivo da Coruña cuxa familia é de orixe congolés, que xunto co seu primeiro adestrador crearon unha escola deportiva en Kinshasa para darlle un pouco de benestar á rapazada do Congo que ten que enfrontarse a un conflito bélico que perdura no tempo. 

Estamos ante unha pequena pero gran acción que queremos coñecer. É o momento da posta en común do  que queremos saber e a partir de aquí, preparar as preguntas da súa posible entrevista. Esta tarefa a compartimos co alumnado do 6º curso dado que dentro da Radio cun sorriso esta a traballar a mesma temática.

(ACCIÓN)

Responsabilidade e compromiso ante as problemáticas e reflexión compartida

 Contactamos co Deportivo da Coruña e a través del, con Mfulu que acolle con moito agrado a iniciativa. Desta forma, xunto co alumnado de 6º curso  acudimos á Cidade Deportiva de Abegondo para facerlle a entrevista. Toda unha experiencia onde exercemos de profesionais do periodismos na sala de prensa tras ver o adestramento do equipo.

De volta á aula toca reflexionar e sacar conclusións para que as mesmas queden reflectidas no programa e darlle visibilidade. Primeiro na escola e despois no fogar tras rematar a edicións.

En todo este camiñar contamos co apoio e acompañamento de Rocio, a estupenda profesional de Agareso, que fixo da Radio cun sorriso a Radio para o cambio social.

Pódese escoitar o programa radiofónico aquí:

Ao tempo, xa temos a nosa experiencia no Mapa de experiencias para a cidadanía global.

 

Imaxe do mapa do Cenit onde se recolle a experiencia.

Radio cun sorriso: Previr a violencia sexual, parte da saúde

 “Radio cun sorriso” é unha iniciativa do CPI Virxe da Cela para traballar na consecución dos obxectivos de desenvolvemento sostible (ODS) e o benestar empregando a radio como unha ferramenta de aprendizaxe e cambio social en colaboración con Agaresco (Asociación Galega de Comunicación para o Cambio Social).

O alumnado do 5º curso de EP desenvolveu as súas competencias comunicativas a través do diálogo e da reflexión sobre os temas que máis lles preocupan, sempre dende unha perspectiva positiva e tentando achegar solucións. Cómpre dicir que as temáticas enfocáronse cara o tratamento dos ODS partindo da análise e posta en valor da realidade contextual do alumnado e contando con referentes significativos da súa realidade para enfocala despois cara a unha visión máis global. Neste caso camiñamos cara a valoración e a consecución do  Obxectivo 3: Garantir unha vida sa e promover o benestarpara todos en todas as idades.

Imaxe autoeditada a partir dun dos momentos da actividade.

A través da micro-experiencia “Radio cun sorriso”, 15 alumnos e alumnas de 5º EP reflexionaron, investigaron e tiraron conclusións sobre a importancia de evitar a violencia sexual e das consecuencias que pode chegar a ter unha persoa que presente problemáticas relacionadas con dita temática. Para darlle visibilidade ás súas inquedanzas, empregaron a radio como soporte e elaboraron un programa radiofónico que inclúe a presentación do tema, unha entrevista con recomendacións dunha profesional e as reflexións do grupo sobre o tema.

LUCES

Coñecer para comprender

Nunha experiencia educativa dirixida ao alumnado de Educación Primaria, decidimos investigar sobre un tema que debe tratarse con moito coidado, pero sen medos: o abuso sexual.

Coñecer é o primeiro paso para previr. Para iso, entrevistamos a unha sexóloga e educadora emocional, que leva anos traballando con nenos e nenas, familias e centros educativos para garantir espazos seguros. Forma parte de ASEIA (Asociación para a Saúde Emocional na Infancia e na Adolescencia) é unha asociación especializada na atención integral en saúde emocional e mental comunitaria dos nenos, adolescentes e as súas familias.

Así, Vanessa Rodríguez Pousada explícanos que estamos ante violencia sexual cando unha persoa obriga ou convence a un neno ou nena a facer cousas que teñen que ver co corpo ou a sexualidade e que non son adecuadas nin legais. A miúdo, estas situacións ocorren en segredo, e por iso é tan importante aprender a recoñecelas e saber pedir axuda.

CÁMARA

Que situacións actuais no noso arredor nos preocupan?

Neste punto tratamos de poñer en valor as aplicacións educativas da prevención. Así pois, así como o Smart Film cambia de transparente a opaco para protexer a intimidade, nós tamén podemos poñer barreiras de protección ao coñecemento e á confianza.

Onde podemos aplicar esta aprendizaxe?

• No colexio: Aprendendo que temos dereito a dicir “non”.
• Na casa: Falando con persoas adultas de confianza.
• Coas amizades: Aprendendo a escoitar e axudar sen xulgar.

ACCIÓN

Que aprendemos e que podemos facer?

Estas son algunhas das preguntas que lle fixemos á sexóloga:

- Por que é importante falar do abuso sexual aínda que sexa incómodo?

- Que sinais nos poden facer sospeitar que algo non vai ben?

- Que debe facer un neno ou nena se lle pasa algo así?

- Como podemos facer para que os colexios sexan espazos máis seguros?

- Pode o corpo dicirnos cousas aínda que non saibamos explicar con palabras?

Esta actividade permítenos comprender que: o noso corpo é noso, temos dereito á privacidade e non hai secretos malos que teñamos que gardar se nos fan dano.

Polo tanto, as accións que podemos facer son: falar abertamente sobre sentimentos e límites, coñecer os nosos dereitos como nenos e nenas e crear espazos de confianza no colexio e na casa.

                                                                    

Desta forma, como o cristal que se volve opaco para protexernos da vista, a educación sexual infantil axuda a crear protección emocional fronte a situacións perigosas.

Escoitade o programa e veredes como o abuso sexual non debe ser un tema tabú. Co apoio de profesionais como Vanesa, podemos ensinar ás novas xeracións a coidarse, a falar e a pedir axuda.

Ao tempo, xa temos a nosa experiencia no Mapa de experiencias para a cidadanía global. 

Imaxe do mapa do Cenit onde se recolle a experiencia.

PROXECTO ONG´S

O alumnado da ESO do noso centro estivo a traballar sobre o papel que xogan as ONG´s no desenvolvemento humano dos pobos. A partir da información que foron recompilando elaboraron este dosier no que se incluen algunhas das ONGD máis importantes e as actuaciones que están a realizar, encamiñadas ao desenvolvemento de colectivos excluidos ou en risco de exclusión, así como a países ou comunidades necesitados de axuda e ao  desenvolvemento humano e sostible do noso planeta.

Aquí vos deixamos o dosier. Picade enriba del para velo en grande.

Open publication - Free publishing - More ong