Radio cun sorriso: Previr a violencia sexual, parte da saúde

 “Radio cun sorriso” é unha iniciativa do CPI Virxe da Cela para traballar na consecución dos obxectivos de desenvolvemento sostible (ODS) e o benestar empregando a radio como unha ferramenta de aprendizaxe e cambio social en colaboración con Agaresco (Asociación Galega de Comunicación para o Cambio Social).

O alumnado do 5º curso de EP desenvolveu as súas competencias comunicativas a través do diálogo e da reflexión sobre os temas que máis lles preocupan, sempre dende unha perspectiva positiva e tentando achegar solucións. Cómpre dicir que as temáticas enfocáronse cara o tratamento dos ODS partindo da análise e posta en valor da realidade contextual do alumnado e contando con referentes significativos da súa realidade para enfocala despois cara a unha visión máis global. Neste caso camiñamos cara a valoración e a consecución do  Obxectivo 3: Garantir unha vida sa e promover o benestarpara todos en todas as idades.

Imaxe autoeditada a partir dun dos momentos da actividade.

A través da micro-experiencia “Radio cun sorriso”, 15 alumnos e alumnas de 5º EP reflexionaron, investigaron e tiraron conclusións sobre a importancia de evitar a violencia sexual e das consecuencias que pode chegar a ter unha persoa que presente problemáticas relacionadas con dita temática. Para darlle visibilidade ás súas inquedanzas, empregaron a radio como soporte e elaboraron un programa radiofónico que inclúe a presentación do tema, unha entrevista con recomendacións dunha profesional e as reflexións do grupo sobre o tema.

LUCES

Coñecer para comprender

Nunha experiencia educativa dirixida ao alumnado de Educación Primaria, decidimos investigar sobre un tema que debe tratarse con moito coidado, pero sen medos: o abuso sexual.

Coñecer é o primeiro paso para previr. Para iso, entrevistamos a unha sexóloga e educadora emocional, que leva anos traballando con nenos e nenas, familias e centros educativos para garantir espazos seguros. Forma parte de ASEIA (Asociación para a Saúde Emocional na Infancia e na Adolescencia) é unha asociación especializada na atención integral en saúde emocional e mental comunitaria dos nenos, adolescentes e as súas familias.

Así, Vanessa Rodríguez Pousada explícanos que estamos ante violencia sexual cando unha persoa obriga ou convence a un neno ou nena a facer cousas que teñen que ver co corpo ou a sexualidade e que non son adecuadas nin legais. A miúdo, estas situacións ocorren en segredo, e por iso é tan importante aprender a recoñecelas e saber pedir axuda.

CÁMARA

Que situacións actuais no noso arredor nos preocupan?

Neste punto tratamos de poñer en valor as aplicacións educativas da prevención. Así pois, así como o Smart Film cambia de transparente a opaco para protexer a intimidade, nós tamén podemos poñer barreiras de protección ao coñecemento e á confianza.

Onde podemos aplicar esta aprendizaxe?

• No colexio: Aprendendo que temos dereito a dicir “non”.
• Na casa: Falando con persoas adultas de confianza.
• Coas amizades: Aprendendo a escoitar e axudar sen xulgar.

ACCIÓN

Que aprendemos e que podemos facer?

Estas son algunhas das preguntas que lle fixemos á sexóloga:

- Por que é importante falar do abuso sexual aínda que sexa incómodo?

- Que sinais nos poden facer sospeitar que algo non vai ben?

- Que debe facer un neno ou nena se lle pasa algo así?

- Como podemos facer para que os colexios sexan espazos máis seguros?

- Pode o corpo dicirnos cousas aínda que non saibamos explicar con palabras?

Esta actividade permítenos comprender que: o noso corpo é noso, temos dereito á privacidade e non hai secretos malos que teñamos que gardar se nos fan dano.

Polo tanto, as accións que podemos facer son: falar abertamente sobre sentimentos e límites, coñecer os nosos dereitos como nenos e nenas e crear espazos de confianza no colexio e na casa.

                                                                    

Desta forma, como o cristal que se volve opaco para protexernos da vista, a educación sexual infantil axuda a crear protección emocional fronte a situacións perigosas.

Escoitade o programa e veredes como o abuso sexual non debe ser un tema tabú. Co apoio de profesionais como Vanesa, podemos ensinar ás novas xeracións a coidarse, a falar e a pedir axuda.

Ao tempo, xa temos a nosa experiencia no Mapa de experiencias para a cidadanía global. 

Imaxe do mapa do Cenit onde se recolle a experiencia.